Kültürümüzde toplumun en değerli ve önemli parçası ailedir. Aile bireyleri arasındaki ilişki sağlıklı ve düzenli olduğunda toplum da daha barışçıl ve huzurlu hale gelir. Bu nedenle aile içi anlaşmazlıkların çözülmesi, bireylerin aile içindeki hak ve görevlerini bilmesi önemlidir. Bu noktada da devreye aile hukuku girer. Aile hukuku, aile ile ilgili konuları çok geniş kapsamlarda ele alır ve her Türk vatandaşını doğrudan ilgilendirir. Bu hukuk dalı kapsamında yer alan yasal hükümler ve kanunlar Türk Medeni Kanunu ile belirlenir. Bireylerin içerisinde bulundukları toplumda belirli bir düzen ve uyum içerisinde yaşayabilmesini sağlamak için aile yapısını ve bu yapının haklarını korumak kesinlikle çok önemlidir. Aile hukuku kapsamında yer alan aile yapılanması ya da aile içerisinde yer alan herhangi bir problem önemlidir ve en hassas şekilde çözülmelidir. Bu çözümlerle toplumdaki düzeni sağlamayı hedefleyen bütün uygulamalardan aile mahkemeleri sorumludur. Aile hukuku aracılığı ile bireylere aile içerisindeki hassas konuların nasıl yürütülmesi gerektiği ve karşılaşılması muhtemel olan problemlerle nasıl baş edileceği anlatılmaya çalışılır. Bu hukuk dalı aileyi, yani bir diğer deyişle toplumun en önemli temelini ele aldığı için pek çok kanundan daha önemlidir. Aile hukuku alanında sıklıkla yeni yasal düzenlemeler yapılılır ve aile bütünlüğünün korunması için bu yasalar uygulanır.
Aile Hukuku Neleri Kapsamaktadır?
Aile hukuku kapsamındaki kanunlar kısaca; boşanma davaları, çocuk istismarları, çocuk kaçırmaları, velayet işlemleri, miras hakları gibi konuların düzenlenmesini ve sisteme uygun olmasını sağlar. Ancak aile hukukunun kapsamı bundan çok daha geniştir. Bu kapsamdaki alanları daha detaylı olarak şu şekilde listeyebiliriz:
- Boşanma Davaları
- Nişan Bozulması Sonucu Oluşacak Davalar
- Nafaka İşlemleri
- Çocukların Velayetleri
- Soy Bağı İle İlgili Davalar
- Miras Hakları ve Paylaşımı
- Aile İçi Şiddet Davaları
- Taşıyı Annelik Süreci
- Çocuk İhmali ve İstismarı
- Çocuk Kaçırılması
- Evlat Edinme Süreci
- Kadın Hakları
Aynı zamanda 6284 sayılı kanun aracılığıyla ailelerin korunması ve kadınlara karşı şiddetlerin önlenmesi de aile hukunun kapsamı içerisindedir.
Aile Hukuku İlkeleri
Aile yapısı, 1982 yılı anayasasında “Türk Toplumunun Temeli” olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle aile hukuku toplum için diğer pek çok hukuk dalından daha önemlidir. Daha önemliği olduğu için de birtakım ilkelerle düzenlenmiştir. Bu ilkeler şunlardır.
Eşitlik İlkesi: İnsan Hakları Evrensel Beyannamesine’ne göre insanlar eşittir. Dolayısıyla kadın ve erkekler de hak eşitliğine sahiptir. Aile hukuku da düzenlemelerini bunu göz önünde bulundururarak yapmaktadır.
Birlik İlkesi: Evli olan eşlerin birbirlerine karşı sorumluluklarını zorunlu hale getiren ilkedir. Bu sorumluluklar; sadakatli olma, yardımlaşma, mutlu etme, ortak karar alma, çocukların bakımı gerçekleştirme ve benzeri şeylerdir.
Süreklilik İlkesi: Süreklilik ilkesinin geçerliliği ailenin kurulması ile başlar ve evlilik ölüm ya da boşanma gibi sebeplerle sona erer.
Zayıfları Koruma İlkesi: Medeni kanunumuzda kadın erkek eşitliği benimsendiği için bu ilkede kadının korunmasına yer verilmemiştir. Çocukların anne ya da babanın velayet hakkını kötü yönetmesi sonucunda zarar görmesini engellemeye yönelik ilkedir.
Düzenleme Serbestliğinin Bulunmaması İlkesi: Aile hukuku kapsamında yer alan kuralların ve kanunların serbest bir şekilde düzenlenmesinin mümkün olmadığını belirten ilkedir.
Devletin Müdahalesi İlkesi: Aile ilişkileri kurulurken ya da bozulurken anlaşmazlıklar ortaya çıktığında devletin müdahele edebildiğini gösteren ilkedir. Devlet bu durumlarda topluma, devlete ve aileye fayda sağlayacak kararlar alarak müdahale eder.
